Fran Ukcama: ME KRAHET E ERES

 

QUMSHTË VURA PËR ALIENET

Ata vijnë fshehtas natën,
natën me zyze të errtë,
unë me qumsht e mbush govaten,
dua t`ushqej alientët..

Mbush një natë dhe një tjetër,
u bënë goxha, pesë a gjashtë,
tamlin ma kishin pi të tërin,
përseri nata e shtatë..

Nga dritarja bëra roje,
në dorë cfurk dhe nallane,
qumshtin pinin krejt pa droje,
qentë e mbledhur të një lagje..

Kah mesnata kur mbaruan,
mbasi e zbuten grykën,
ham e hum pa pra filluan,
me inat u kacafyten..

Prita sot, do pres dhe neser,
hypa lart edhe mbi kullë,
qentë me tamel thumb, u denden,
por alienet s`erdhën kurrë!

 

 

 

 

 

SI RRUNXË PO BREDH PAS NANES

Nana, nana fort e ambla,
me pret mua plot gezim,
shkoj në fshat kur bie mbramja,
ngrihem shpejt në agim..

Te qymezi ko-ko-ko,
na pret pula pikaloshe,
- Eja Drita mos vono,
po të fal një kokërr voe!

Pastaj degjohet soprane,
Lara muuu, e zgjat rrokjen,
- Eja Drita , mos baj naze,
plot me qumsht po ta mbush brroken!

Tej oborrit mes lulnajes
zgjohen bletë zu-zu-zu,
- Shpejto Drita, çika e nanes,
mjaltin ta japim ketu!

Pasi hamë petulla të buta,
gjalpë, vezë, tamel e mjaltë,
rend oborrit, skutë më skuta,
e ndjek macen me një shapkë..

Gabimisht më shkau dora,
fluturoi shapka pendlehta,
gjyshit i ciku te koka,
dhe ma keq iu gris gazeta..

Unë e mjera rashë në faj,
dhe u ndjeva shumë keq,
gjyshit i kërkova falje,
isha skuqur bërë si spec..

Gjushja bën shpoti atje,
kur po fshinte përmbi portë,
- Hajt moj hajt, gjyshi ka nge,
ka goxha kokë të fortë!

Në mesditë shkuam në kopsht,
volem tranguj , spec, sallatë,
shtruam sofren, bukur fort,
bio, bio, çka të hashë..

E pastaj gatimi ndryshe,
do ta dini si dhe qysh,
pyesni të miren nanëgjyshe,
si ban pulen me qervish!

Ja pra pse unë çdo të shtunë,
la qytetin , la dhe filmin,
vi me vrap ketej në katund,
ku kam shpirt, gjyshen dhe gjyshin!

Gjyshi thotë eja moj mbesë,
je bukur , je e urtë,
gjyshja thotë, po more përbesë,
na u ka ba tamam si rrunxë..

-Çka asht rrunxa, i them nanes,
I perdridhem me zë ledhes..
Ajo tregon me bisht te krrabes,
ja pra kjo, çika e deles!

 

 

 

 

FACULETAT E PRANVERES

Marr gersherë bisht dallendyshje,
pres pelhurat krahut të eres,
në ballkon po i lutem gjyshes,

qepi rroba prej pranveres..

Pa ma qendis një flutur,
dhe do lule ngjyra-ngjura,
dy -tre faculeta të bukura..
keto na i fal natyra..

I var fjongot mbi bistekë,
si balona më vijnë pas,
rend lendines cep më cep,
fluturat po I ndjek me gaz..

Gjyshja qep tesha të lulueme,
basmat ia merr pranveres,
unë jam femija më i lumtur,
vi në fshat me krahet e eres!

Poezi për fëmijë nga Bexhet Asani

FËMIJA DHE BLETA

Psa vjen pranvera,

Zgjohesh pa përtesë.
Nga shkon ti, moj, bletë,
Herët në mëngjes ?

- Shkoj lule më lule,

Bar edhe më bar,
Që të mbledh nga to,
Të ëmblin nektar.

- O i dashur fëmijë,

A s’ më thua ti,
Si e kalon kohën,
Unë dua ta di?

Edhe unë, moj, bletë,

Kohën kot s’ e çoj
Shkoj në bibliotekë,
Atje të mësoj.

Të lexoj shumë libra,

Një orë e më parë,
Që kur të rritem,
Të bëhem dijetar.

1980

 

 

DASARETI NË MUZE

Kishte dëgjuar Dasareti,

Për bishat në mal,
Po, ujkun dhe ariun,
Ai s’ i kishte parë!

Kapur dorë për dore,

Me gjyshin e vet.
Në muze shkuan,
Aty në qytet.

Posa hyn te dera,

Ariu në ballë.
- Shiko, shiko gjysh,
Ariu i gjallë!

- Jo i tha gjyshi:

- Jeta e tij është sosur.
Ky ari që sheh,
Është i shpirtosur.

- Shikoje këndej,

Ujkun grabitqar.
Një qengj të vogël,
Ai e ka marrë!

- Ku jetojnë o gjysh,

Sot këto bisha?
- Atje lart në mal,
Ku është plot me pisha.

Cili është ky shpend,

Emrin si ia thonë?
Që unë s’ e kam parë,
Këtë në fushën tonë?

Pse e thatë kënetën,

S’ patët pak mëkat?
Që i keni zhdukur ,
Këta zogj të ngratë!

Zuri t’ i sqarojë,

Gjyshi me ngadalë.
Pse e kishin tharë,
Gjithë atë moçal!

Nga kjo kënetë,

Kemi vuajtur shumë.
S’ kemi vënë në sy,
Asnjë pikë gjumë!

Sot nga kjo kënetë,

Dëgjo Dasaret
Mbushim hambarët,
Plot me bereqet

Nëntor, 1988

 

 

QERSHIA DHE MANI

Krenohet qershia,

Maji kur del.
Kokrra me mijëra,
Njeriu më vjel.

Nga të gjitha pemët,

Më e para bëhem,
Thoni ju, o fëmijë,
Pse të mos krenohem?

Unë kam bërë,

Shumë kalavesh,
T’i mbani ju,
Si vathë në vesh.

Kur dëgjoi mani,

Të gjitha këto,
I tha qershisë:
- Mos u kreno!

E para bëhesh,

Nga të gjithë ne.
Po, më e mirë,
Se neve s’ je!

Kokrrat e mia,

Si mjaltë janë.
Fëmijët ato,
Me lezet i hanë.

1980

 

 

FOLEJA E DALLËNDYSHES

Te shtëpia ime,

Aty në një qosh.
Dallëndyshja trime,
Ka lënë shtrofkën bosh.

Kur do të vijë pranvera,

Do të kthehet pastaj.
Si vitet tjera,
Në folenë e saj.

1979

 

 

KOSËTARI

(Kushtuar babait)

Pikë e vapës në qershor,

Është ditë për ditë.
Djersët i shkojnë palë-palë,
Livadhin kur kosit!

Kosën në dorë,

tërë ditën do ta mbaj.
I hedh shtullungat e barit,
dielli që t’i thaj!

Kur kosa nuk pret më,

ulet mbi bar, e kalit
s’kërkon hie po në diell,
ky – thotë – më rrezit.

Kështu kalitet kosa

More çunak.
Fillon t’i bie me çekiç
Tik-tak, tik-tak!

Në mbrëmje i lodhur

kur dielli do perëndojë,
Merr veglat dhe kosën
shkon në shtëpi të pushojë!

 

E DUA...

E dua nënën,

Që më pastron.
E dua babain,
Që më mëson.

E dua motrën,

Se me të shkruaj.
E dua vëllanë,
Se me të luaj.

E dua gjyshen,

Që më ledhaton,
E dua gjyshin,
Që ngjarje më tregon.

Më rrëfen për luftërat,

Dhe për Skënderbenë.
Më mëson të dua,
Lirinë dhe atdhenë.

1978

 

 

E RRITA NJË LULE

E rrita një lule,

Në saksi prej druri,
Mu te dhoma ime ,
E kam var te muri.

Kujdesem për të,

Dhe e nxjerr në dritë.
Sa herë që do ujë,
Unë e vadit.

E rrita një lule,

Moj shoqe Urime,
Që t’ ia uroj 8 marsin
Mësueses sime.

1981

 

 

VOGËLUSHJA IME

Vogëlushja ime,

Nga shkoj më vjen pas.
Ajo është e vogël,
Dhe pak di të flas’.

Kur i hahet dhe i pihet,

Thërret mama,ma...
Kush s’ di gjuhën e fëmijëve,
Nuk e di se ç’ tha.

Do të shëtitë,

Të merr për dore – shko.
Se fillon të qajë,
E pastaj, s’ të do!

Vogëlushja ime,

Mua më do shumë.
Kur sheh ndonjë ëndërr,
Qan e qesh në gjumë.

1985

 

 

TEZJA IME PJEK GËSHTENJA

Te tezja shkova,

Një ditë nëntori,
kur piqte gështenja,
Ajo më mori.

Aty te oxhaku,

Kishte ura druri.
E një perosti,
Mbi to ajo vuri.

Përmbi të dhe shoshën,

Me skaje të nxira.
- Këtu piqen – tha –
Gështenja të mira.

Kjo tezja ime,

Është një plakë,
Po, gështenjat,
I pjek për merak.

1978

 

 

PRANË BABAIT NË BRONZ

(Kushtuar Kolës djalit të Zef Lush Markut)

 Sa i lumtur ndihet,

Xha Kola tani burrë.
Pranë babait në bronz,
Që s’e njohu kurrë.

Afrohet pranë bustit,

Babanë e lëmon.
Leonora e gëzuar,
Një vjershë reciton.

Luftove armikun,

S’ durove gjithë ato krime.
Qëndro baba krenar,
Në Gjakovën trime.

1982

 

 

NUK JE VETË!

Kameleon që ndërron ngjyrë,

Ke njeriun shok të mirë.

Kameleon në këtë jetë,

Lara-lara nuk je vetë.

Mik të mirë e të dëlirë,

Ke njeriun që ndërron fytyrë.

 

Agim Gashi - Drenica: FLOKARTA DHE TRE ARINJTË

Përrallë

FLOKARTA DHE TRE ARINJTË

 Na ishte njëherë një vajzë, që kishte një emër të bukur, Flokartë. Një ditë, megjithëse nëna ia kishte ndaluar, Flokarta u largua nga shtëpia dhe shkoi në pyll për të mbledhur lule të egra. Ajo nuk e vuri re diskun e kuq të diellit që fundosej pak nga pak përtej maleve. Shpejt ra nata dhe e errësoi pyllin. Për një kohë të gjatë Flokarta u end pyllit, duke qarë me dënesë sepse nuk po gjente rrugën për në shtëpi. Meqë u lodh, ajo u ul rrëzë një lisi. Po në atë kohë u duk së largu një dritë që shkëlqente: atëherë Flokarta mori guximin dhe eci drejt saj. Më në fund mbërriti para një shtëpie të vogël, të cilën s’e kishte parë kurrë ndonjëherë dhe mu aty mendoi të kërkonte strehim.

Por Flokarta nuk e dinte që kjo shtëpi banohej nga një familje prej tre arinjsh: baba ariu, nëna arushë dhe arushi i vogël, bebë. Në kuzhinë ndodhej një tryezë dhe pranë saj ishin tri karriga: e para ishte e madha, e dyta mesatare dhe e treta më e vockël.

Të tre arinjtë kishin shkuar për të bredhur dhe, para se të iknin, nënë arusha kishte bërë gati supën dhe e kishte hedhur në tre çanakë. Çanaku i parë ishte i madh, i dyti me madhësi mesatare dhe i treti fare i vogël dhe i bukur. Flokarta vështroi nga dritarja dhe, meqë kishte shumë uri, ushqimi që ishte hedhur nëpër çanakë iu duk joshës: ajo shtyu derën dhe hyri brenda.

- Sa mirë qenka! - tha ajo.

Dhe u ul në karrigën e madhe, por kjo ishte tepër e madhe për të. Provoi karrigën mesatare, por ajo nuk arrinte gjer në tryezë. Atëherë Flokarta u ul në karrigën e vogël, që i rrinte për bukuri. Mori çanakun dhe e përlau shpejt e shpejt supën e arushës së vogël. Kur e mbaroi, e ndjeu veten të lodhur. Dhe mendoi se do të ishte mirë të shtrihej. Hipi, pra, në shkallë dhe u fut në dhomën që kishte tre shtretër. I pari ishte i madh, i dyti mesatar dhe i treti një shtrat i bukur, fare i vogël. Ajo provoi në fillim të madhin, por ky ishte tepër i madh. U ngrit e provoi të dytin, por edhe ai, gjithashtu ishte tepër i madh. Atëherë u shtri në shtratin e vogël dhe fjeti me grushtet shtrënguar pranë fytyrës.

Arinjtë u kthyen shpejt. Meqë të bredhurit ua kishte shtuar oreksin, ata shkuan menjëherë për të ngrënë në tryezë.

- Dikush është ulur në karrigën time! - bërtiti baba ariu, me zërin e vet kumbues e të trashë.

- Dikush është ulur në karrigën time! - bërtiti nënë arusha, me trupin mesatar dhe zërin jo të fortë.

- Dikush është ulur në karrigën time! - bërtiti arusha e vogël me zë të hollë.

Pastaj ata hodhën sytë në çanakun e tyre.

- Dikush e ka provuar supën time! - bërtiti baba ariu.

- Dikush e ka provuar supën time! - bërtiti nënë arusha.

- Dikush e ka provuar supën time dhe e ka ngrënë atë! - bërtiti me të madhe edhe arushi i vogël me zërin e hollë.

- Cili mund të ketë qenë vallë? - bërtitën njëherësh të tre arinjtë.

Baba ariu vrapoi për te shtrati i vet.

- Dikush është shtrirë në shtratin tim! - briti përsëri ai.

Nënë arusha vrapoi te shtrati mesatar.

- Dikush është shtrirë në shtratin tim! - u dëgjua edhe zëri i saj jo fort i trashë.

Ndërkohë edhe arushi i vogël bërtiti me sa fuqi që kishte:

- Dikush është shtrirë në shtratin tim! Ah, ja tek është!

Po në atë kohë Flokarta u zgjua dhe i pa të tre arinjtë, që po e vështronin me inat. Ajo u llahtaris aq shumë sa kërceu nga shtrati, zbriti shkallët me shpejtësi sa nuk ia kishte marrë kurrë mendja dha shpëtoi, duke u futur në pyll. Të nesërmen Flokarta u takua me një druvar, i cili me sopatën në krah shkonte për të bërë dru dhe i tregoi atij ç’i kishte ndodhur. Meqë ai e njihte pyllin si në pëllëmbë të dorës, e përcolli vajzën gjer në fshat. Prindërit e pretën Flokartën me lotë gëzimi. Pas kësaj, vajza me flokë të artë u bë fëmijë i bindur dhe nuk u largua kurrë më vetëm nga shtëpia.

Fran Ukcama: KUR QAN BLEONA...

 

FRAN UKCAMA

 

KUR QAN BLEONA DHE UNË LOTOJ

-Kushtuar vogelushes Bleon Mata-

E kapen si kaçubeti zogun,
dhe e çuan nuk di se ku,
kur qan Bleona, lyp zotin,
lotoj pa nda edhe unë!

Ajo një kullull mban në dorë,
një fjango të njomun me vesë,
loton mbi to, loti ngrin, borë,
një lue qesh, se ka një shpresë!

Kur klith mallshëm një pulbardhë,
dhe nana shtrati po ndreq bosh,
I shkreti shpirti im i vrarë,
therret, ah mizorja kohë!

Kur gjysh e gjyshe në andërr rendin,
Bleonen e qasin në krahnor,
dhe unë nga larg vikas një emen,
Blonë, ku je moj Bleonë!

Si mund të shkulet shpirt i mamit,
si mund liria të grabitet,
si mund që zjarri i mallit,
dhe lulja egezimit të vyshket!

Dhe tash e mbas po baj një pytje,
engjujt, pa faj, kush do t`i ruaj?
- O zot e kthe Bleonën në fis,
gjithkush mbi dhe asht i kërcnuar!

Poezi për fëmijë nga Gjon Neçaj

GJON NEÇAJ

I THËRRISTE PRANVERA…

BARIU I VOGËL

 

Sapo shkrep dielli
E malet përshëndet;
Me delet bardhoka,
Niset për bjeshkë.

Zogjtë cicërimën
Në mriza pushojnë,
Mes barit jeshilues,
Me qingjat lodrojnë.

Sa shpejt iku vera,
Ikën dhe pushimet,
Bariu i vogël
Fillon mësimet.

Një klasë më lart
Tashmë është ngjitur;
Veçse edhe qingjat
Më shumë janë rritur.

 

 

 DY MOTRAT JETIME

Flokë-flokë bora bie,
E duart u janë ngrirë,
Dy motrat shkollare,
Kthehen në shtëpi.

Njëra n’klasë të shtatë,
Tjetra në të pestë;
Ilirjana sygështenjë,
Prishtina sypjeshkë.

Ndonëse është dimër,
Ndonëse është acar,
Në shkollë bashkë shkojnë,
Në mësime janë të parë.

Kur kthehen nga shkolla
Fëmijë,merrni vesh:
Të gjitha punët e shtëpisë
I kryejnë me kujdes.

Ato janë jetime,
Pa nënë ato janë,
në shkollë dhe shtëpi,
Janë shembull I rrallë.

 

 

ÇDO DITË MOJ BOTË

NJË BOZHURE VOKSHI DERDH LOTË…
( Për t’u lexuar edhe nga fëmijët )

 

 1. ÇDO DITË…

Çdo ditë takohem me Arsimin,
Njomzakun dhjetëveçar nga Juniku,
Çdo ditë të njëjten pyetje ma bën mua:
-Kur ,kur xhaxhi dielli do shkëlqejë nga Ereniku ?
E unë që kurrë s’kam qënë në Junik as Erenik,
Me lotë në sy i përgjigjem:
Së shpejti xhaxhi,së shpejti,
Se edhe unë atë dua…

 

2.MOJ BOTË

 Një pasdite,
Kur po bleja gazetën,
Një vogëlush qante pranë meje…
U ktheva dhe i fola me zemër të lënduar;
Ç’ke xhaxhi,trego pse qan…
Ja,kqyre gazetën,më tha,
Fotografia e babës i vrarë në Deçan…

Në faqen e parë të gazetës “Rilindja”,
Një viktimë e pafajshme.

Moj botë,
Çka bërë ky vocrrak të rritet pa baba ?!...

 

 3.JË BOZHURE VOKSHI

 Ka një vit që në Voksh nuk çelë asnjë bozhure;
Çdo pranverë sapo nisin për të nxjerrë kokën,
i thanë gjaku i njomë…

 

4. DERDH LOTË

Ç’po derdh lotë Kosova ime,
E papërkulur,kryelartë e trime…

Bajram Curri,prill 1999.

 I THËRRISTE PRANVERA…

Nga dritarja e dhomës,
Ku flinte Visari,
Erdhi gushkuqi
Dhe u ul te shtrati.

Nga gjumi dhpejt u zgjua,
Zogun pa pranë tij;
Visari shumë u gëzua,
E u vesh me shpejtësi.

Lulemollët n’oborr,
Koloviteshin nga era;
Zogun dhe Visarin,
I thërriste pranvera.

Dy tregime nga Ramadan Mehmeti

DALLËNDYSHET E GJYSHIT

 “Sa herë shkoj verës në vendlindjen e gjyshit, atje kaloj bukur. Nuk ka shumë vetura. Nuk ka as zhurmë njerëzish. Nuk ka sirena automobilash. Por, ka shumë dallëndyshe… Fluturimi i tyre akrobatik tepër më pëlqen!” - i tregonte Eroni shokut të tij të lagjes, Fatosit, duke e përjetuar atë kënaqësi edhe gjatë rrëfimit.
Po afrohej fillimi i vitit shkollor. Eroni duhej të hynte në klasë të parë. Ai mezi priste atë moment madhështor dhe një kohë nuk mundi të shkonte në vendlindjen e gjyshit.
Një pasdite vjeshte, Eroni kishte dalë në parkun e qytetit dhe aty e kishte takuar shokun e tij, Fatosin.
“Eron, si je? Si ia kalon me fillimin e vitit të parë shkollor?”.
“Mirë”, - ia kishte kthyer Eroni.
“Këtë verë, a ke qenë në vendlindjen e gjyshit? A i ke parë dallëndyshet? A i ke dëgjuar cicërimat e tyre?” - e kishte pyetur Fatosi.
“Jo!” - ia kishte kthyer Eroni, me një përmallim. Si duket e kishin preokupuar shkronjat e para të mësimit dhe vizatimet e shkollës… “Do të shkoj për fundjavë dhe do të çmallem me dallëndyshet e gjyshit”, - ia kishte kthyer dikur Fatosit.
Pas pak, Eroni ishte kthyer, dhe paksa i mërzitur ishte ulur në trotuarin e kopshtit të oborrit.
Nuk vonoi shumë dhe babai u kthye nga puna. Porsa hyri në oborr, Eroni vrapoi drejt tij duke e përqafuar.
“Do të shkojmë te gjyshi në fshat për t’i parë dallëndyshet, se me siguri edhe ato janë përmalluar për ne”, - i tha Eroni babait.
“Po, si të mos shkojmë! Nesër, pasi të kthehesh nga shkolla, do të bëhemi gati dhe do të vizitojmë edhe gjyshin, edhe dallëndyshet”.
Eroni e puthi në faqe babanë. Mezi priste të shkonte në shkollë dhe sa më parë të mbaronte ora e fundit e mësimit. Për këtë udhëtim i kishte bërë gati të gjitha sendet që kishte… Edhe ushqim për dallëndyshet.
Duke u kthyer nga shkolla, u takua me Fatosin. I tha: “Fatos, sot me babanë, nënën dhe motrën do të shkojmë në vendlindjen e gjyshit! Do të vizitojmë atë dhe dallëndyshet. Mezi po pres të shkoj në shtëpi e sa më parë të nisemi!”
“I lumi ti!” - ia ktheu Fatosi. “Edhe babai im, sikur të kishte gjysh, do shkonte në fshat! Por nuk ka!”
“Ditën e mirë, se jam duke u ngutur. Kur të kthehem, do të takohemi! Do të tregoj për dallëndyshet”.
Babai kishte arritur në shtëpi para Eronit dhe ishte bërë gati për t’u nisur në vendlindjen e tij.
Tërë rrugës Eroni bëri shumë pyetje rreth dallëndysheve. Si do ta kalojnë dimrin? Çka do të hanë? Si do të ngrohen?
Kur arritën në shtëpinë e gjyshit, shkoi për t’i parë dallëndyshet. Për çudi, nuk pa asgjë. U dëshpërua nga ajo qetësi. Gjyshi ishte në anën e kundërt të shtëpisë, duke vjelë kumbullat e pjekura për të bërë pekmez. Eroni vrapoi te gjyshi për ta pyetur për fatin e dallëndysheve.
“Gjysh, të lutem, ku janë dallëndyshet?! Mos i ke trembur? Mos kanë ngordhur nga ndonjë sëmundje? Ç’u bë me fatin e tyre?”
“Ato kanë ikur, o nipi im. Në pranverë do të kthehen përsëri!”
“Pse kanë ikur?” - e pyeti gjyshin.
“Ato janë shpezë shtegtare. Kur të vijë pranvera, përsëri do t’i kesh këtu të gjitha. Këtu i kanë çerdhet…
Eh, nipi im, kështu e ka natyra, shkojnë e vijnë e vijnë e shkojnë, siç vijmë e shkojmë edhe ne.”





GJELI NË PALLAT

Një ditë tregu, gjyshi i Jonit mori rrugën për në tregun e kryeqytetit. Me vete mori një gjel të bukur, që nuk ia ndante këngës asnjëherë. Donte ta shiste për të blerë gjësende për shtëpinë në fshat. Pasi arriti në qytet, së pari ktheu te nipi Jon, në soliterin nr. 4, që ta shihte. Atij i kishte sjellë dardha, mollë e pak groshë nga fshati.
Gjyshi, gjelin e kishte futur në hejbe. Kokën ia kishte lënë jashtë grykës, që të mos mbetej pa frymë gjeli i bukur.
Derisa po ngjitej shkallëve, gjelit i kishte ardhur koha e këndimit të këngës së tij. Me zërin e tij të bukur lajmëronte fshatarët se po zbardhte një ditë e re. Edhe pse atë ditë nuk mundi t’i rrihte krahët, pasi kishte këmbët të lidhura dhe ishte i futur në hejbe, nuk e pengoi t’ia thoshte këngës së bukur me një: Ki-ki-ri-ku të gjatë.
Gjyshit i erdhi keq për këtë Ki-ki-ri-ku në pallat. Mundohej t’ia ndalte këngën gjelit.
Joni në atë çast ishte duke u përgatitur për në kopsht dhe e dëgjoi gjelin duke kënduar, ndaj iu drejtua babait:
“Babi, më bli një gjel si ky që këndon!”
“Mund ta blejmë, por gjeli nuk këndon në banesën tonë. Nuk kemi ku ta mbajmë. Ai do hapësirë që të këndojë e te ne nuk ka ambient të mirë”, - ia ktheu babai.
“Po si atëherë te fqinji ynë këndoi? A e dëgjove ti? Më thuaj, pra?”
Përderisa mes tyre zhvillohej ky dialog, u dëgjua zilja. Kur u hap dera e hyrjes, hyri gjyshi i Jonit me hejbe në kraharor dhe me gjelin në shpinë.
Porsa e pa gjelin në shpinën e gjyshit, Joni iu vërsul në qafë dhe e përqafoi. I tha:
“Të lutem, gjysh, nxirre gjelin, se dua të luaj me të. Më pëlqenë për lojë, se ka zë të mirë!”
Gjyshi nxori nga hejbet gjelin me këmbë të lidhura.
“Gjysh, të lutem, më trego: Pse gjeli i ka këmbët të lidhura?”
“Jon, gjeli i ka këmbët të lidhura për të mos ikur”.
“Gjysh, të lutem, nëse ia zgjidhim këmbët, do këndojë përsëri?”
“Jo, Jon, gjeli atëherë mund të bëjë sherre në banesën e vogël, mund t’jua thyejë shumë gjësende”.
“Gjysh, po le t’i thyejë, vetëm le të këndojë edhe një herë, se mua më pëlqen. Nëse nuk bën t’ia zgjidhësh këmbët në dhomë, atëherë mund ta lëmë në ballkon dhe le të këndojë tërë ditën”.
Gjyshi, për t’ia bërë qejfin nipit Jon, e hapi derën e ballkonit, mori gjelin dhe ia zgjidhi këmbët. Joni kureshtar hapi derën për ta parë. Po gjeli, i mërzitur, hop e u hodh nga ballkoni dhe duke fluturuar ra në oborrin e banesës tjetër, në “Ulpianë”.
Joni iu drejtua gjyshit: “Gjysh, mos ki merak, gjelin do ta zëmë me shokë dhe shoqe të mia.
Gjyshi filloi të qeshte.
“Me kënaqësi do të rrimë së bashku... Babai dhe nëna jote le të shkojnë në punë”.
Joni u gëzua pa masë dhe zbriti në oborrin e pallatit për ta kërkuar gjelin. Porsa zbriti poshtë, shumë fëmijë të pallatit, u nisën pas tij. Ata që kishin dëgjuar duke kënduar gjelin, kishin zbritur për ta parë atë gjel të bukur dhe e kishin rrethuar. Gjeli, i frikësuar, nuk dorëzohej. Herë në njërën anë të oborrit, e herë në anën tjetër... Dhe fëmijët pas tij... Ai, nga frika, hyri në shkallë të pallatit. Por, pas pak gjyshi e zuri dhe ia lidhi këmbët. Ia preu edhe krahët për të mos fluturuar. Jonit i plotësoi një dëshirë që kishte për gjelin. Ia fali. Joni një kohë të gjatë e mbajti në ballkonin e pallatit. Gjelit më vonë i ishin rritur krahët dhe në një mëngjes i kishte hapur ata. Kishte fluturuar përsëri dhe kurrë më nuk u pa nga fëmijët e pallatit.

Marrë nga "Faqja për fëmijë" në FB

R. Mehmeti: PËLLUMBAT NË ÇATI

Ramadan Mehmeti

PËLLUMBAT NË ÇATI

Në çatinë e shtëpisë sime jetojnë dy pëllumba të bukur. Njëri është i bardhë dhe tjetri i larmë. Kur ishte verë, rregullisht këndonin këngën e tyre të bukur: gu, gu, gu!...
Tani bën dimër i ftohtë. Dëbora ka mbuluar fushën dhe pullazet. Si duket, nga mërzia, rrallë këndojnë dhe nuk dalin shpesh nga strofulli ku jetojnë. Vetëm kur i merr uria, dalin nga strofulli i tyre dhe së bashku me nxënësit e shkollës..., edhe ata shkojnë në shkollë…. Fluturojnë rreth tyre, duke pritur që mos po u bie ndonjë trohë byreku të ngrohtë nga dora.
Orarin e kanë të mësuar. Sa herë që babai del për të shkuar në punë dhe ndez veturën, edhe ata zgjohen dhe fluturojnë drejt e në oborrin e shkollës. Shkojnë dhe përsëri kthehen. Kështu vazhdon jeta e tyre.
Meqë po afrohej pushimi dimëror, Arbërit i shkoi ndër mend se çka do të bënin pëllumbat gjatë kësaj kohe. A do të shkonin edhe ata në pushim dimëror, apo si do t’ia bënin për ushqim. Bora e kishte mbuluar fshatin.
Pëllumbi Larosh, siç e kishte pagëzuar Arbëri, ishte prindi i Bardhoshit, i cili kishte lindur këtë verë dhe nuk kishte shumë përvojë nga ky dimër i egër që bënte.
Kur erdhi pushimi dimëror dhe nxënësit më nuk shkonin në shkollë, babai, sapo ndezi veturën, nga pullazi i shtëpisë doli Bardhoshi dhe fluturoi në oborrin e shkollës. Atje priti gjatë, por askund nuk u duk asnjë fëmijë. Mendoi se mos i kishte zënë gjumi. Por, seç iu fiksua në mendje se nuk ishte e mundur që ky gjumë dimëror t’i zinte të gjithë nxënësit.
Kaloi ora e parë e mësimit pa nxënës. Bardhoshi ende ishte duke pritur në oborrin e shkollës. Mendonte se atë mëngjes mos ishte vonuar dhe nxënësit kishin hyrë në mësim! Kështu priste zilen e shkollës. Por, as kjo nuk ndodhi.
U shqetësua pa masë. E kishte kapur uria. Nuk kishte ngrënë që nga dita e mëparshme. Më pas u kthye në pullazin e shtëpisë, ku ishte i strehuar Arbëri dhe filloi ta pyeste:
“Larosh, pse ti sot nuk erdhe në shkollë?”
“Nuk e kam dëgjuar automobilin”, - iu përgjigj.
“Po unë jam zgjuar me kohë dhe isha në shkollë!... Por, atje nuk kishte fëmijë… Bile gjatë kam pritur!...”
Laroshit, të gjitha këto biseda nuk ia mbushën mendjen. Doli nga pullazi i shtëpisë dhe fluturoi në një pullaz tjetër, nga ku shihej oborri i shkollës. As ai nuk pa asnjë fëmijë në oborr. Mendoi se mos për shkak të ftohtit që bënte atë dimër, fëmijët nuk dilnin në oborr.
“Bardhosh, si duket nga të ftohtit nuk dalin në pushim”, - i tha Laroshi. “Si t’ia bëjmë tani? Më ka marrë uria. Nuk mund të qëndroj më”, - tha dhe shkundi krahët që bile sadopak të këndellej.
Në çast, pëllumbit Larosh, nga përvoja e vitit të kaluar iu kujtua se fëmijët janë në pushim.
“Hë, tani m’u kujtua! Fëmijët kanë pushim dimëror dhe një kohë nuk do jenë në shkollë”, - i tha Bardhoshit.
“Po halli ynë, ç’të bëjmë në këtë dimër kaq të ftohtë pa ushqim?”
“Duhet të kërkojmë ushqim diku tjetër”, iu përgjigj.
“Ku të gjejmë diku tjetër?”
“Po a do të zgjasë shumë ky pushim?” - i tha Laroshit.
“Nuk di”, - dhe hapi krahët…, duke i thënë të shkonin diku tjetër, se për një kohë nuk do të kishin ushqim.
Që të dy fluturuan drejt stallës së xha Bujarit, ku ai mbante ushqim për bagëti. Aty kishte edhe sa për pëllumbat që i kishte zënë dimri i egër.
Kështu vazhduan çdo ditë, përderisa nuk filloi përsëri mësimi.

MACJA E MËRZITUR

Mbesa ime, Vesa, kishte një mace të bukur të murrme. Atë e kishte pagëzuar Murroshe dhe e donte pa masë. Sa herë shkonte në shkollë, përshëndetej me të dhe Murroshja e përcillte deri te dyert e oborrit, duke mjaullitur pas mbesës sime të bukur.
Si duket, edhe macja kishte orë në dorë. Kur vinte koha e kthimit të Vesës nga shkolla, ajo dilte në vendin e veçantë, ku edhe e kishte përshëndetur për në shkollë, dhe priste derisa të vinte Vesa.
Porsa vinte Vesa, përqafoheshin. Për këtë respekt që ia bënte macja, Vesa ia dhuronte ndonjë pjesë të çokollatës, të cilën e kishte blerë për vete dhe për Murroshen e bukur.
... Ditë pas dite, në qytetin tonë të bukur ndodhi diçka e trishtuar. Ndodhi një tërmet që dëmtoi shumë shtëpi (por për fat të mirë, pa viktima në njerëz). Shtëpinë e Vesës e bëri të pabanueshme. Babai i Vesës vendosi që ta rrënonte shtëpinë e plasaritur. Shtëpinë e re dëshironte ta ndërtonte në një vend tjetër dhe kështu ndodhi.
Nga shtëpia e vjetër u larguan të gjithë. Edhe Murroshja. Të gjithë u vendosën në një pallat me shumë kate. Por, Murroshja ishte tepër e shqetësuar dhe e mërzitur. Ajo çdo ditë kthehej te shtëpia e vjetër. Aty bëri një vend të ri, pasi nuk i pëlqente pallati. Nuk deshi të largohej nga vatra ku kishte lindur.
Edhe pse Vesa, sa herë i vinte koha për të shkuar në shkollë, së pari e vizitonte Murroshen dhe duke e përkëdhelur e dërgonte në pallatin e ri, Murroshja, në rastin e parë që hapej dera e dhomës, dilte nga pallati dhe vrap e te vatra e vjetër.
Vesa këtë e dinte dhe, kur kthehej nga shkolla, nuk hynte në pallat. Së pari shkonte te vatra e vjetër për ta marrë Murroshen e pastaj shkonte në pallat ku ishin vendosur.
Murroshja, si zakonisht, i dilte përpara duke mjaullitur. Dukej tepër e shqetësuar dhe e mërzitur nga kjo ndarje.
Kështu ndodhi shumë herë me Murroshen. Vesa e dërgonte në pallat, por Murroshja, me t’u hapur dera, sërish merrte rrugën drejt vatrës së vjetër.
Vesa pyeti shokët dhe shoqet, pse po ndodhte kjo me macen e saj, Murroshen? Ata i thanë se nuk kishin ide. “Kështu është me macet në përgjithësi. Ato kurrë nuk e lëshojnë vatrën e tyre ku kanë lindur. Ato aty qëndrojnë gjithmonë”.
Pasi Murroshja kishte marrë një vendim të tillë, Vesa vendosi që t’ia rregullonte një shtëpizë të re. Një ditë, mori gëzofin që kishte në shtëpi, ia dhuroi Murroshes. Mori edhe disa tulla, që kishin mbetur nga shtëpia e rrënuar dhe ia bëri një sishtëpi Murroshes. Ia shtroi gëzofin për të mos u mërdhirë netëve të ftohta.
Vesa çdo ditë ia dërgonte ushqimin Murroshes. Por, kur një ditë dimri mori një shishe me qumësht të ngrohtë për t’ia sjellë maces, atë nuk e gjeti! Si duket, kishte ikur nga të ftohtit ose kishte pësuar ndonjë fatkeqësi në atë trafik të dendur, aty afër pallatit ku jetonte.
Vesa nuk deshi të dyshonte në këto gjëra të pakëndshme dhe kishte dëshirë që një ditë Murroshja t’i kthehej përsëri.

Marrë nga "Faqja për fëmijë" në FB